War room

Hij lag al een tijdje in de kast, maar door problemen met internet en tv kwam het er pas gisteravond van om ‘m maar eens te gaan kijken: de dvd van War Room. De film wordt binnen christelijk Nederland alom geprezen en gewaardeerd, en ik denk wel te snappen waarom, maar ik vond ‘m vreselijk.
Toegegeven: het acteerwerk is voor een christelijke film vrij redelijk, dus daar valt weinig over te zeggen. Mijn kritiek richt zich dus echt op de inhoud, de visie op gebed en christelijk leven die impliciet en expliciet neergelegd wordt. Een visie waar volgens mij nogal wat op af te dingen valt.
Om te beginnen maar met de eeuwige goede afloop zoals in de meeste Amerikaanse films. Dat een feel-good-movie lekker is om naar te kijken, is logisch. Wij mensen willen nou eenmaal graag dat dingen goed aflopen en dat dat dan ook geldt voor de meeste films is niet zo raar. De vraag is echter of een film die niet alleen ter vermaak is, maar ook stuurt richting een bepaalde opvatting over gebed en geestelijk leven, dat ook moet doen. Even kort: het verhaal gaat over een gezin met vader, moeder en 1 dochter. Vermogend door goede banen, wonend in een bijpassend huis, maar uit elkaar gegroeid en te weinig op elkaar betrokken. Zij is boos op haar man, hij neem afstand en staat op het punt een affaire te beginnen met een andere vrouw. Zij ontmoet een oudere christelijke dame, die haar leert dat ze haar boosheid los moet laten, moet stoppen met het bevechten van haar man en moet beginnen met het voeren van een geestelijke strijd door gebed.
Laat me duidelijk zijn: ik ben groot voorstander van gebed. Dat daar even geen misverstand over ontstaat 😉 De manier waarop deze film het neerlegt, kweekt echter verwachtingen die irreëel zijn en daarom wat mij betreft ook gewoon niet stroken met wat God ons wil leren in de bijbel.

Omdat mijn echtgenoot en ik waarschijnlijk bijna de laatste christenen zijn die deze film hebben gezien, durf ik de afloop wel te verklappen. Zij gaat in gebed, hij wordt tijdens een date met de andere vrouw op onverklaarbare wijze ziek waardoor de bijna te ontstane affaire net nog even niet ontstaat en thuisgekomen ontdekt hij de nieuwe gebedsruimte van zijn vrouw met haar opgeschreven gebeden, die hem volledig op de knieën dwingen. Hij herstelt zijn relatie met zijn vrouw en zijn dochter en alles loopt goed af.

Mierzoet, sprookjesachtig en daarmee dus volkomen buiten de werkelijkheid. Of nouja, laat ik eerlijk zijn: natuurlijk horen we af en toe verhalen die op dit verhaal lijken. Getuigenissen van grote wonderen in levens van mensen.
Maar laten we die eerlijkheid dan ook gewoon maar even doortrekken: veel vaker loopt het niet goed af. En daar zit ‘m dus direct mijn probleem met deze film. Impliciet zegt deze film namelijk: als jij op de goede manier gaat bidden, komt het altijd goed. Als jij het doet zoals God jou leert, zal jouw leven zich ten goede keren en komt alles op z’n pootjes terecht. En laat dat nou net niet zijn wat God ons wil leren, volgens mij.

Als ik de bijbel lees, vraagt God wel degelijk van ons om onze boosheid over allerlei dingen los te laten en in Zijn handen te leggen. Ik kan ook uit eigen ervaring getuigen hoe helend en genezend het werkt als het je lukt om los te laten, je vermeende recht op je boosheid te laten gaan en rust en vrede te vinden. Maar het is dat laatste wat de vrucht van je gebed is, en niet de omstandigheden die altijd maar op wonderbaarlijke wijze ten goede zullen keren als het je lukt om al jouw zooi in Gods handen te knikkeren. Gebed is niet in de eerste plaats bedoeld om de omstandigheden om jou heen te veranderen, ook al gebeurt dat soms wel. Gebed is in de eerste plaats bedoeld om jóu te veranderen. Om een ommekeer in jezelf te bewerkstelligen, waarbij je gaat beseffen dat jij het leven, de wereld, de omstandigheden of de mensen om je heen niet in de hand hebt en dat het al helemaal niet zo is dat alles zo moet worden dat het jou goed uitkomt. Gebed bewerkstelligt -als het goed is- een besef van nederigheid, waarbij je inziet dat jij een klein stukje van het geheel bent, net als alle mensen om je heen. Dat jij geen rechten hebt en dat jij een ander niet kunt dwingen om te veranderen, maar dat jij wel altijd kunt kiezen hoe je met gegeven omstandigheden omgaat. Dat jij kunt kiezen voor een manier die opbouwend werkt. Voor de mensen om je heen en voor jezelf. Ongeacht of dat effect heeft op de omstandigheden zoals jij die zelf graag wenst.

Wat War Room doet, is opportunisme voeden: het goede wat God ons leert te doen verbinden aan door ons gewenste uitkomsten. Maar als dat de voedingsbodem wordt voor je gebedsleven, ga je van een koude kermis thuiskomen. Je gaat dan onherroepelijk teleurgesteld worden, omdat de realiteit simpelweg is dat de meeste van jouw wensen niet uit gaan komen: de wereld draait niet om jou.

Ik wacht op een film die dat innerlijke proces, die worsteling, mooi weer weet te geven zonder te vervallen in goedkoop sentiment en makkelijke oplossingen.